Khi dòng phim tình cảm đô thị Trung Quốc đang ngày càng đi theo lối mòn, lún sâu vào “vũng lầy” của cốt truyện hời hợt lạm dụng “đường hóa học”, Xứng Đáng Để Yêu như một tia sáng mới thổi tan sự ngán ngẩm của mọt phim Hoa ngữ. Màu phim đẹp, cảnh quay nghệ thuật và cặp đôi chính Vương An Vũ – Vương Ngọc Văn đã tạo nên một cặp đôi “tẻn tẻn” dở khóc dở cười mê hoặc khán giả.
Hiện thực lãng mạn “dở khóc dở cười”
Xứng Đáng Để Yêu với mạch cảm xúc ngọt ngào đan xen những đắng cay, chật vật của cuộc sống, khắc họa sự mong manh và kiên cường của tình yêu trước áp lực của hiện thực. Thông qua thái độ yêu hết lòng, sống hết mình, từ giá trị quan “tình yêu không phải là sự cứu rỗi, mà là cùng nhau vượt qua thử thách để trưởng thành” khơi dậy những suy nghĩ sâu sắc về tình yêu lẫn thái độ sống.
Khán giả nói chung và mọt phim ngôn tình nói riêng đã quá ngán ngẩm những bộ phim tình cảm lãng mạn chỉ toàn màu hồng phấn. Trong khi đó, Xứng Đáng Để Yêu phơi bày cả sự trong trẻo của tình yêu lẫn những nhọc nhằn, lo toan của cuộc sống vốn khắc nghiệt. Khi phim tình cảm đô thị Trung Quốc dám xé bỏ lớp vỏ bọc hào nhoáng, để nhân vật nhảy múa trong chật vật, yêu nhau trong sự tan vỡ, khán giả lại càng có thể tìm thấy sự thấu hiểu sâu sắc và chia sẻ cảm xúc cùng nhân vật.
Mở đầu phim, chất lượng hình ảnh DV hơi ngả vàng, cảnh đường phố trong độ phân giải thấp, trang phục, phụ kiện đậm chất “xì tin” đã kéo khán giả trở về khung cảnh quen thuộc đầu những năm 2000. Trong hai tập đầu, nam chính Châu Thủy (Vương An Vũ) và nữ chính Đại Đại Cát (Vương Ngọc Văn) cùng nhau đuổi theo ánh hoàng hôn trên biển, chạy ngược dòng người trên phố, nô đùa thỏa thích trong lễ tốt nghiệp, kết hợp với những thước phim đậm chất điện ảnh đặc trưng của đạo diễn Hàn Diễm, cảm giác miền ký ức ùa về và kéo theo “nỗi đau tuổi trẻ” ập đến.
Thêm vào đó, những chiếc điện thoại nắp gập thỉnh thoảng xuất hiện trong phim, poster album retro… không chỉ là đạo cụ gợi nhớ hời hợt mà còn được dệt vào ký ức tuổi trẻ của các nhân vật chính, trở thành chú thích cho sự nảy mầm tình cảm của họ. Ban đầu bị Xứng Đáng Để Yêu thu hút cũng chính vì nhờ bộ phim này, chúng ta có thể nhớ lại những năm tháng thanh xuân khó quên.
Sau khi tốt nghiệp, nam nữ chính phải hứng chịu một loạt “đòn đau” từ xã hội, “nghèo đến mức chỉ còn lại tình yêu” nhưng vẫn có khán giả đồng cảm, cũng từng có những suy nghĩ như họ.
“Khi nữ chính dũng cảm trượng nghĩa gặp được nam chính tài hoa nhất, ít nhất hạnh phúc và niềm vui hiện tại là thật.”
Theo diễn biến cốt truyện, đạo diễn khéo léo sử dụng lối kể chuyện song song qua lại giữa hai mốc thời gian, để hai dòng thời gian xen kẽ và tiến triển thông qua kỹ thuật dựng phim montage. Tuyến thời gian những năm 2000 ghi dấu hành trình từ sự mập mờ thời đại học của Châu Thủy và Đại Đại Cát đến những nuối tiếc vì khác biệt lý tưởng. Sự đối lập giữa bản chất tình cảm của hai mốc thời gian như đặt ra cho khán giả một vấn đề nhức nhối: Khi chủ nghĩa lãng mạn ngày xưa va chạm với chủ nghĩa hiện thực ngày nay, liệu có quá sớm để chúng ta chịu đầu hàng trong sự thay đổi của thời đại?
Trong Xứng Đáng Để Yêu, có rất nhiều khung cảnh gây ấn tượng mạnh mẽ, ghi dấu ấn sâu đậm trong lòng người xem không chỉ bởi vì vẻ đẹp nghệ thuật điện ảnh. Sở dĩ những phân đoạn ấy có thể làm lay động lòng người cũng chính là vì nó cho khán giả thấy được sức sống mãnh liệt, hướng về phía trước của cặp “trai tẻn gái dữ” này trong nghịch cảnh.
Khi nhạc phim vang lên, Châu Thủy và Đại Đại Cát vừa mơ mộng về tương lai, vừa nắm tay nhau khiêu vũ trong toa tàu điện ngầm vắng người, nhưng khán giả lại thấy cuộc sống tha hương nơi Bắc Kinh của họ ngoài tình yêu đang va vấp đủ đường, sự tàn khốc của hiện thực cuối cùng sẽ khiến họ chia tay sau hai năm. Khi cảm thấy xót xa cho tình yêu của Châu Thủy và Đại Đại Cát, có lẽ chúng ta cũng đang hoài niệm về tình yêu thuần khiết của thời đại đó thông qua bộ phim Xứng Đáng Để Yêu.
Tình yêu bù trừ lẫn nhau, “điên thì có sao”
Phim tình cảm đô thị thường vướng vào tranh cãi về sự hời hợt do nhân vật thường bị đơn giản hóa thành công cụ cho đề tài tình yêu và thiếu chiều sâu về các vấn đề thực tế. Xứng Đáng Để Yêu vừa thêu dệt nên bức tranh tình yêu tràn trề nhựa sống tuổi trẻ trong khi lồng ghép xung đột giá trị quan giữa các thế hệ vào mạng lưới quan hệ xã hội cụ thể, khiến sự lựa chọn của nhân vật vừa mang dấu ấn thời đại vừa có nét độc đáo cá nhân.
Châu Thủy là chàng trai trẻ mang đậm hơi thở văn nghệ, chủ nghĩa mơ mộng với mái tóc chấm ngang vai lãng tử. Đại Đại Cát là cô gái nhỏ luôn đặt chữ nghĩa lên đầu. Khi hai tâm hồn bù trừ gặp nhau, chắc chắn sẽ tạo ra nhiều chuyện vừa hoang đường vừa lãng mạn. Ví dụ, họ sẽ thản nhiên bắt chước điệu nhảy của nhân vật trong phim điện ảnh Pulp Fiction (1994) giữa đường phố, sân bay, trước cửa rạp chiếu phim; sẽ nằm trên mặt hồ Thập Sát Hải đóng băng trong đêm đông cho đến khi ánh bình minh chiếu rọi, rồi quay người ôm hôn; thậm chí còn ngây thơ mơ mộng về bản thân hai mươi năm sau trên sân thượng có thể nhìn thấy khu trung tâm Bắc Kinh.
Tình yêu của họ luôn pha trộn sự “điên, cuồng và dại”. Khi Đại Đại Cát đến Bắc Kinh muốn rút lui, chính lời hẹn ước đêm giao thừa của Châu Thủy đã khiến cô một lần nữa kiên định ở lại Bắc Kinh; sau khi Châu Thủy đuổi theo đến Bắc Kinh một lòng muốn làm phim, chính Đại Đại Cát đã làm thêm nghề bán rượu để trang trải chi phí sinh hoạt cho cả hai; khi trời nóng, Đại Đại Cát trằn trọc khó ngủ trong căn phòng không có điều hòa, chính Châu Thủy đã ngồi bên giường kiên nhẫn, chăm chú quạt mát cho Đại Cát.
Nói dễ nghe là “yêu nhau, bát nước lã cũng ngọt”, nói khó nghe là Đại Đại Cát và Châu Thủy chính là kiểu “tình yêu là trên hết” mà giới trẻ hiện đại ngày nay “khinh thường” nhất. Vì vậy, khi Đồng Lạc Di (Triệu Giai Lệ) và Tô Tử Hào (Dương Quân Hạo) thế hệ 2000 nhặt được chiếc ổ cứng ghi lại câu chuyện tình yêu của Châu Thủy và Đại Đại Cát, đã chân thành đặt câu hỏi: “Yêu một người chẳng khác nào lột một lớp da, không có tiền mà còn muốn yêu đương, giống như lương ba ngàn mà còn muốn mua Hermes vậy, quá hão huyền.”
Xứng Đáng Để Yêu lại hay ở chỗ không xử lý sự va chạm giữa hai quan điểm tình yêu vượt thời đại này thành sự đối lập trắng đen, mà lấy “nhìn thấu chân lý tình yêu” làm trục chính, thể hiện quá trình nhiều giá trị quan khác nhau tìm kiếm sự tự hòa hợp.
Hai người trẻ thuộc thế hệ 2000 quan sát tình yêu của thế hệ trước với thái độ của những “người phát ngôn trên mạng”, chế giễu sự lãng mạn “ngốc nghếch” của họ, nhưng cuối cùng vẫn hướng về tình yêu, không còn cảm thấy sợ hãi tình yêu nữa. Hai người thuộc thế hệ 80 thì trở nên tàn tạ sau những lần thử sai, tình yêu cạn kiệt theo thời gian, khiến từ “dám yêu” có thêm một tầng ý nghĩa sâu sắc hơn.
Chúng ta có thể thấy những tình cảm mộc mạc chưa bị internet xâm chiếm trong bức tranh thanh xuân lãng mạn hóa của Xứng Đáng Để Yêu, đồng thời có thể cùng Châu Thủy và Đại Đại Cát nhìn nhận lại chính mình. Liệu sự lãng mạn này có phải là sự tự an ủi của những người theo chủ nghĩa lý tưởng dưới sự chèn ép của hiện thực hay không. Khi hai thế hệ đạt được sự hòa giải tinh tế trong không gian thời gian lệch lạc, bộ phim này cũng hoàn thành việc chữa lành ký ức tập thể.
Trong Xứng Đáng Để Yêu, mỗi thời đại đều có những khó khăn, nhưng những khoảnh khắc cuồng si vì yêu, vấp ngã vì lý tưởng, chính là ánh sáng nhân tính lay động lòng người nhất. Sự bao dung và ca ngợi sự phức tạp của cuộc sống này, mới là liều thuốc chữa lành tốt nhất vượt qua thời đại.
Có lẽ, cái gọi là bản chất tình yêu chẳng qua chỉ là sự tự cứu rỗi và tự chứng minh của con người trong những hoàn cảnh sống khác nhau.
Trong bối cảnh “não yêu đương” bị cư dân mạng chỉ trích gay gắt ngày nay, sự xuất hiện của Châu Thủy và Đại Đại Cát dường như trái ngược với quan điểm hôn nhân và tình yêu mà giới trẻ hiện tại đề cao, nhưng thực tế lại xác định lại tính chủ thể của “con người” trong mối quan hệ tình cảm. Tình yêu không bị thần thánh hóa thành thứ cứu rỗi tất cả, càng không phải là cái cớ để Châu Thủy và Đại Đại Cát trốn tránh hiện thực, mà là tấm gương phản chiếu sự trưởng thành cá nhân của họ.
Mặt khác, mặc dù đạo diễn đã mạnh dạn lựa chọn lối kể chuyện song song hai mốc thời gian, nhưng việc thiết lập các vấn đề trong kịch bản lại rất gần gũi với hiện tại. Chẳng hạn như những khó khăn trong việc làm của giới trẻ, vấn đề thuê nhà, quấy rối tình dục nơi công sở, thi công chức, thi đại học, thậm chí Đồng Lạc Di và Tô Tử Hào ban đầu còn là mối quan hệ “cùng chia sẻ sở thích” đang thịnh hành trên internet hiện nay. Thông qua những khía cạnh ngoài tình yêu này, Xứng Đáng Để Yêu luôn chứa đựng sự quan sát xã hội, thảo luận về nhiều khả năng khác nhau của cuộc đời.
Đối với chất liệu của những đề tài nhẹ nhàng, Xứng Đáng Để Yêu cũng đưa ra nhiều câu trả lời đáng suy ngẫm. Những cảnh chi tiết như Châu Thủy và Đại Đại Cát chia nhau một cái đùi gà, vội vã bắt chuyến tàu điện cuối cùng, ăn đồ thừa trong tiệc cưới, phản ánh những khó khăn mà giới trẻ phải đối mặt ở những thành phố lớn trong việc cân bằng giữa sinh tồn và lòng tự trọng. Đồng thời, thông qua những hành động giúp đỡ lẫn nhau cũng đã phản ánh sự ấm áp tình người phổ biến trong xã hội.
Thêm vào đó, Châu Thủy và Đại Đại Cát kiên trì theo đuổi việc làm phim nhưng liên tục gặp phải những vụ lừa đảo và thất nghiệp, cuối cùng buộc phải cúi đầu trước hiện thực. Sự chuyển đổi từ “kiêu hãnh hưng phấn” đến “mặt mày bầm dập” này đã gây ra sự đồng cảm sâu sắc cho không ít bạn trẻ đang bươn chải nơi đất khách quê người. Có khán giả thậm chí còn xúc động: “Khi xem đến tập 8, đột nhiên nhìn thấy hình ảnh chính mình 10 năm trước xách vali đứng ở ga Tây Bắc Kinh từ Đại Đại Cát.”
Về tổng thể, cách thể hiện cốt truyện, phong cách nội dung trong Xứng Đáng Được Yêu có sự phân chia rõ rệt. Những tập đầu tập trung chủ yếu vào tình cảm nồng nhiệt và tươi đẹp của Châu Thủy và Đại Đại Cát, trạng thái bất chấp tất cả lao vào tình yêu của họ quả thực chỉ có thể dùng hai chữ “điên cuồng” để hình dung. Nhưng bắt đầu từ tập 6, khi Châu Thủy và Đại Cát hòa nhập vào xã hội, một loạt vấn đề thực tế được phơi bày, phong cách của bộ phim cũng bắt đầu trở nên thực tế hơn, mạch cảm xúc dần chuyển sang trầm lắng…
Tóm lại, Xứng Đáng Để Yêu là một bộ phim “xứng đáng để theo dõi”, để cùng các nhân vật nhìn nhận lại bản thân và học cách trưởng thành, chữa lành, hòa giải với chính mình.
Theo dõi Trạm Giải Trí để không bỏ lỡ những thông tin điện ảnh mới nhất và hậu trường thú vị tại chuyên mục Phim.
